Zoetermeer

Toen in 2007 de luchtbel van riskante leningen en daarop gebaseerde speculaties uiteen spatten, bleken burgers en banken met enorme schulden opgezadeld. Daar kwam in september 2008 de val van Lehman Brothers bij wat al snel leidde tot een wereldwijde recessie in 2009. De faillissementen van Icesave en DSB en het de miljarden euro's belastinggeld die de overheid in onder andere ING, Aegon, Fortis en SNS Reaal heeft gepompt om te zorgen dat zij niet om zouden vallen.

Waar het neoliberale dogma altijd voorschreef dat de overheid zich vooral niet met de economie moest bemoeien, waren het diezelfde neoliberalen die als laatste redmiddel het ingrijpen door de overheid zagen en waarmee ze van private schulden, publieke schulden hebben gemaakt. De burger betaald dus voor de jarenlange hebzucht van bankiers, speculanten en het tuig van de financile markten.

De kiemen van deze crisis liggen bij het begin van het neoliberale tijdperk.
Door de stagnerende winstgevendheid van de economie aan het eind van de jaren zeventig hebben overheden vanaf begin jaren '80 allerlei publieke diensten geprivatiseerd en de verzorgingsstaat uitgekleed om de winsten van het bedrijfsleven omhoog te krikken.
De belasting op winsten ging naar beneden en de lonen werden bewust laag gehouden in ruil voor de valse belofte van werkgelegenheid. Ondertussen werden de investeringen (vanwege de stagnerende winstgevendheid) niet in de echte, rele economie gedaan maar in de neppe, financile economie waar op korte termijn veel winst viel te behalen.

Ondertussen daalde het rele loon van mensen en konden mensen door het versoepelen van de regels omtrent leningen en hypotheken en het verlagen van de rente, steeds grotere schulden aangaan om hun koopkracht enigszins op peil te kunnen houden.

Maar niet alleen burgers gingen meer schulden aan. Ook overheden, banken en andere financile instellingen gingen of meer schulden aan, of ze kochten schulden van anderen over om daar mee te speculeren waardoor op korte termijn veel winst gemaakt kon worden met andermans ellende. Deze luchtbel klapte definitief in 2009 waardoor we nu in de huidige recessie terecht zijn gekomen.

Door de private schulden van banken om te zetten in staatsschulden legt de overheid de rekening van de crisis neer bij gewone mensen, die part noch deel aan deze crisis hebben gehad. De overheid speelt de omgekeerde Robin Hood: zij steelt van de armen en geeft aan de rijken!

Door de bezuinigingen en het verlagen van lonen en uitkeringen zijn de winsten van het bedrijfsleven inmiddels enigszins hersteld maar dit heeft tot gevolg dat de consumptie stagneert omdat mensen gewoonweg veel minder te besteden hebben waardoor de kans op een volgende recessie alleen maar groter wordt. Een verstandig mens zou zich bij deze crisis hebben teruggekeken naar de afgelopen jaren en zich afvragen of het versoepelen of afschaffen van regels die de financile markten reguleerden, het kunstmatig verhogen van de winsten van het bedrijfsleven en het laten stagneren van het besteedbaar inkomen van burgers nou wel het meest verstandige beleid was om te voeren.

Juist het neoliberale dogma van privatiseren, versoepelen of afschaffen van regulerende regelgeving voor het bedrijfsleven, het investeren in de financile en niet de rele economie en het uitkleden van de verzorgingsstaat heeft ertoe geleid dat banken en andere financile instellingen de vrijheid hadden om het belachelijke soort constructies op te zetten die geleid heeft tot de huidige financile en economische crises.

Wat is dan het remedie van de overheid om deze crisis te bestrijden? Meer van hetzelfde! Meer neoliberalisme, meer ruimte voor het bedrijfsleven en minder voor de burger.
Zo wil het kabinet de financile stabiliteit herstellen, de schulden afbouwen en het groeivermogen op een hoog inkomensniveau blijven borgen. Het kabinet wil dit doen door de overheidsfinancin op orde te brengen, de besparingen van huishoudens omhoog brengen (dus ervoor zorgen dat huishoudens veel minder te besteden hebben) en de kapitaalbuffers in de financile sector herstellen. Het is alsof je een pyromaan bevordert tot plaatselijke brandweercommandant.

De mensen en de overheid moeten maar de broekriem aanhalen zodat de financile sector hun kapitaalbuffers kan herstellen. Dit terwijl de financile buffers waren gebaseerd op lucht, op speculatie, en ze door hun eigen onverantwoordelijke beleid in je jacht naar een zo'n groot mogelijke winst in een zo kort mogelijke termijn, die buffers zijn kwijtgeraakt. Waar de financile sector het door de overheid gegeven vertrouwen dusdanig heeft misbruikt en beschaamd heeft hoor je nu vanuit de overheid en diezelfde financile markten dat overheden het vertrouwen van die financile markten in de overheden van de landen van de Europese Unie zo snel mogelijk moeten herstellen. De wereld op zijn kop!

Maar dat is niet het enige. Deze crisis wordt aangegrepen om meer ingrijpendere maatregelen door te voeren, erop gericht dat het kapitalisme deze crisis weer te boven komt en als vanouds kan floreren. Door de vergrijzing gaat in de komende jaren het aanbod aan arbeidskrachten minder snel toenemen dan in het verleden of zelfs dalen. Overigens is dit tijdelijk.
Hierdoor wordt de economische groei bepaalt door het aantal gewerkte uren per hoofd van de bevolking en de stijging van de arbeidsproductiviteit. Dit betekent langer en harder werken en minder overhouden om te kunnen besteden. Dan kan ons bedrijfsleven tenminste de concurrentiestrijd met andere landen aan is de gedachte.

Dit kabinet kiest ervoor de schade die door de markt veroorzaakt is te verhalen op de burgers. Door te bezuinigingen op de bijstand, de WSW, de Wajong, de AWBZ, de WMO, de GGZ, het PGB, de zorg en huurtoeslag, op de brandweer, de bibliotheken, het openbaar vervoer, het onderwijs, kunst en cultuur, de kinderopvang en vele andere terreinen. Door deze maatregelen worden talloze mensen de dupe en ernstig gekort op hun besteedbaar inkomen en hun mogelijkheden om deel te nemen aan de maatschappij. De publieke sector, dat wat van ons allemaal is, waarmee we realiseren wat we als maatschappij belangrijk vinden zoals bijvoorbeeld zorg, onderwijs, veiligheid en openbaar vervoer wordt door dit kabinet verder ten gronde gericht ten faveure van de private sector die alles zogenaamd beter zou kunnen regelen. Dat hiermee de kosten voor mensen enorm stijgen en ondertussen de kwaliteit van deze zaken met zienderogen achteruit is voor het kabinet blijkbaar geen reden om het beleid te wijzigen, maar gewoon op oude voet verder te gaan. Nog meer van het beleid dat ons deze crisis heeft gebracht.

Als het aan de SP ligt worden er echter andere keuzes gemaakt.
Namelijk de rekening van de crisis neerleggen bij diegene die hem ook veroorzaakt hebben.
En tegelijkertijd investeren in de voorzieningen van onze publieke sector, investeren in mensen en hun belang leidend laten zijn in het maken van beleid. Zodat iedereen, ongeacht positie, niet alleen het recht heeft maar ook daadwerkelijk gebruik kan maken van goede zorg, goed onderwijs, een goed betaalde baan of inkomensondersteuning als de arbeidsmarkt tegen zit of men niet zelf in het levensonderhoud kan voorzien, goed openbaar vervoer en een rijk aanbod aan culturele voorzieningen. Dit zijn zaken waar wij allemaal gebruik van maken en profijt van hebben. Investeren in de mensen dus, en niet in het winstbejag van de markt.

Dit kunnen we doen door het geld te halen waar het ook echt zit. Zo betalen er van de 20 grootste bedrijven in Nederland er 15 geen cent winstbelasting. Als die multinationals gewoon de toch al belachelijk lage vennootschapsbelasting van 25,5% zouden betalen, dan zou dat de schatkist jaarlijks 16 miljard euro opleveren. De rijkste 10% van Nederland bezit gezamenlijk een vermogen van 700 miljard euro. Een extra heffing van 3% voor de 8% hoogste vermogens brengt maar liefst 18 miljard euro op.

Bezuinigingen zijn dus helemaal niet onvermijdelijk maar een keuze.
De SP maakt een andere keuze, de sterkste schouders de zwaarste lasten laten dragen en samen met de mensen de schouders eronder zetten om dit land rechtvaardiger en socialer voor ons allemaal te maken.