Zoetermeer

Diftar wankelt. Niet alleen in Zoetermeer maar ook in andere steden sneuvelt het afvalberekeningssysteem. Door een recente uitspraak van de rechter dreigt bovendien de juridische basis onder Diftar weg te vallen.

(bron : Haagsche Courant)

Hoe meer afval je wegbrengt, hoe meer je aan afvalbelasting moet betalen. Het leek zo eerlijk, maar in de praktijk kent Diftar heel wat haken en ogen. Zoetermeer zag eind vorig jaar af van het systeem, omdat het veel extra kosten met zich mee zou brengen.

Het einde van Diftar leidde tot het vertrek van wethouder Paul Scheffer. Het politieke tumult in Zoetermeer staat niet op zichzelf. Ook andere steden in Nederland hebben inmiddels een streep gezet door Diftar en in Apeldoorn ligt de wethouder die het systeem vanaf 1 januari 2004 moet invoeren, onder vuur.

Amersfoort heeft zeer onlangs besloten van Diftar af te zien. Hoewel men in 2000 al akkoord was gegaan, komt het stadsbestuur van Amersfoort tot de conclusie dat Diftar geen voordeel oplevert voor het gemiddelde huisgezin. Niet iedereen in een stad, zo concludeert Amersfoort, heeft dezelfde mogelijkheden om afval te besparen. Gezinsgrootte, opleidingsniveau en inkomen spelen daarbij een rol. De bestuurders zien meer in alternatieve maatregelen om de afvalstroom te beperken, bijvoorbeeld een Kringloopcentrum dat gratis grofvuil ophaalt.

Ook Zwolle -net als Zoetermeer en Amersfoort een middelgrote gemeente- stopt met plannen om Diftar in te voeren. De plaatselijke VVD -dezelfde partij die in Zoetermeer pleitbezorger was van Diftar- gaf de laatste dolksteek. De liberalen kregen de handen op elkaar in de Zwolse gemeenteraad met de kritiek dat Diftar de burger en het milieu nauwelijks iets heeft opgeleverd.

De conclusie die de bestuurders in den lande trekken is dat Diftar wel kan werken in een gebied met veel laagbouw en sociale controle (bijvoorbeeld in plattelandsgemeenten) maar niet in steden met hoogbouw. In Zoetermeer stuitten de ondergrondse containers bij de flats al direct op problemen. De opstapelende afvalbergen naast de containers maakten een onderliggend probleem zichtbaar. Grote spullen als koelkasten en kartonnen dozen die voorheen in de algemeen toegankelijke flatcontainers werden gedeponeerd, komen nu op straat naast de afvalzuilen te staan.

Naast praktische bezwaren dreigt nu ook een uitspraak van het Gerechtshof in Arnhem Diftar onderuit te halen. Een inwoner uit Steenwijkerland heeft daar met succes de hoogte van zijn afvalstoffenheffing aangevochten. De man beweerde dat op sommige dagen zijn afval niet was opgehaald, terwijl de gemeente hem daarvoor wel liet betalen. Volgens het Gerechtshof kan Steenwijkerland, ondanks het geavanceerde computersysteem, niet voldoende bewijzen dat de container op de omstreden data was geleegd. Een zorgwekkende uitspraak voor Diftar-gemeenten, die de vraag oproept of het computersysteem was waarvoor Zoetermeer miljoenen guldens betaalde, juridisch waterdicht is.

In Apeldoorn laat men zich niet van de wijs brengen en gaat door met Diftar. Het systeem moet er vanaf 1 januari gaan draaien. Apeldoorn kent minder hoogbouw, maar het verzet in de Gelderse plaats is er niet minder om. Diftar gaat daar al 1,7 miljoen euro meer kosten dan was begroot.
Grootste kritiek is dat zuinig afvalgedrag nauwelijks zal lonen. Wie in Apeldoorn straks zijn bak één keer in de twee weken blijft aanbieden, moet bijbetalen. Om te besparen moet men de container laten staan ('overslaan') met het gevaar dat de boel gaat stinken.

De naweeën van het Diftar-debacle zijn nog voelbaar in Zoetermeer. Een onderzoekscommissie uit de gemeenteraad legt in september de laatste hand aan het rapport over Diftar, dat medio oktober wordt gepresenteerd. Het onderzoek moet een antwoord geven op de vraag waardoor Diftar in Zoetermeer flopte. Waren de risico's en de meerkosten onderschat of werd het systeem vermorzeld door de afbraakcampagne van de oppositie, zoals de voorstanders van Diftar beweren?